4857 Sayılı İş Kanunu'nun 30. maddesinde düzenlenen kota uygulamasına göre 50 veya daha fazla işçi çalıştıran özel sektör işyerlerinde %3; kamu işyerlerinde ise %4 engelli işçi istihdam zorunluluğu vardır. Ayrıca 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 53. maddesi gereği ise çalışanların %3’üne kadar engelli memur istihdam zorunluluğu bulunmaktadır. Her iki kanunda belirtilen kotadan oluşan kontenjanın altında engelli istihdam edilemeyeceği açık iken üstünde istihdam edilemez denilmemektedir. Ancak kamu ve özel sektörde buna hassasiyet gösterilmemektedir. Her ne kadar yasal zorunluluk ile kotaya istinaden oluşan kontenjan sayısına göre alım yapılsa da üstü de yapılabilir.
Özel sektör işverenlerinin çalıştırdıkları her bir engelli için asgari ücret düzeyindeki sosyal güvenlik primi işveren paylarının tamamı hazinece karşılanmaktadır. 1 Ekim 2008 öncesi sigorta girişi olup sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödenerek çalışan emekli engelli çalışanlar için asgari ücret düzeyindeki sosyal güvenlik primi desteği ödenmemektedir. Bu desteğin sağlanarak çalışmak isteyen engelli bireylere kolaylık sağlanmalıdır.
Ayrıca 5510 sayılı kanuna tâbi 1 Ekim 2008 sonrası ilk defa sigortalı çalışan engelli bireyler yıl ve prim şartlarını tamamlayıp emekli olduktan sonra çalışmak istediklerinde yaşlılık aylığı almaktalar. Bununla birlikte sigortalı olarak yeniden çalışmaya başlayanların veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya veya ikamete dayalı sosyal yardım almaya başlayanların yaşlılık aylıkları, çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı sosyal yardım almaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başında kesilir.
Engelli çalışanların Emekliliğe esas aylık bağlama oranlarının prime göre düşük olması sebebiyle emekli maaşları da belirgin olarak düşük bağlanmaktadır. Sağlık durumları SGDP ödenerek çalışmaya uygun olan ve 1 Ekim 2008 sonrası sigorta girişi olan engelli çalışanlara SGDP ödemesinin tekrar düzenlenmesi önem arz eder. Bu konularda seçim öncesi engelli sivil toplum kuruluşlarının ve işçi sendikalarının gerekli kamuoyu oluşturmaları engelli bireylerin menfaatine olacaktır...
