Darbe girişimi istihbarat kurumlarıyla ilgili bir tartışma doğurdu. Belki günüdür, bugün büyük veri analiziyle ilgili ülkemizin nerede olduğunu sormak gerekir.
Büyük veri analizini, siber dünyadaki izleri anlamlı bir veriye dönüştürme faaliyeti olarak tanımlayabiliriz. Bu alanda faaliyet gösteren Palantir şirketinin müşterisi olan istihbarat ve güvenlik kuruluşları arasında CIA, NSA ve FBI’ın yanısıra İç Güvenlik Bakanlığı, Amerikan Donanması, Amerikan Hava Kuvvetleri, Özel Harekât Kumandanlığı ve Westpoint Askeri Akademisi var. Şirket, JPMorgan Chase, Walmart, and Credit Suisse gibi şirketlere de hizmet sağlıyor. TechCrunch ülke tarihindeki en büyük finans dolandırıcılığına imza atan Bernard Madoff’u suçlamada Palantir yazılımlarının kullanıldığı yazdı. Haziran 2010’da başkan yardımcısı Joe Biden federal hükümet tarafından görevlendirilen Palantir’in yolsuzlukla mücadeledeki faydasını övdü.
Palantir’in danışmanları arasında Condoleezza Rice ve eski CIA direktörü George Tenet var. Tenet bir söyleşide “böyle bir imkâna 11 Eylül öncesinde sahip olmayı çok istedim” dedi. Bir önceki CIA direktörü General David Petraeus, Forbes dergisine verdiği mülakatta Palantir’in başarısını övdü.
Palantir, büyük veri analizi yazılımıyla özel algoritmalar kullanarak teröristlerin bağlantılarını araştırıyor. Yazılımın 2011 yılında El-Kaide lideri Usame bin Ladin’in yakalanmasında kullanıldığı ifade ediliyor.
Palantir’in desteğiyle aralarında çeşitli büyükelçilikler, Dalai Lama’nın ofis bilgisayarı ve NATO’nun Afganistan operasyonlarının yer aldığı bilgisayarın da bulunduğu 1300 kaynağa saldıran Çin kaynaklı Ghostnet ve Hindistan istihbaratını hackleyen Shadow Network’a darbe vurulduğu açıklanmıştı[1].
CIA yakın zamanda Dijital Yenilik Direktörlüğü kurarak Silikon Vadisi şirketlerinden yararlanmaya başladı. CIA’in yatırım iştiraki In-Q-Tel Silikon Vadisinde Lab41 adlı bir özel teknoloji laboratuvarı kurdu.
In-Q-Tel’in yatırım yaptığı firmalardan Geofeedia Greenpeace aktivistlerini, öğrenci gösterilerini ve siyasî hareketleri takip ediyor. Oakland, Chicago, Detroit gibi belediyelerin hizmet satın aldığı Geofeedia’nın bir yöneticisi Black Lives Matter protestolarındaki şiddet potansiyelinin yüksek olduğunu önceden tahmin ettiklerini ifade ediyor[2].
Tabi bu faaliyetlere endişeyle bakanlar da var. Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği avukatı Lee Rowland, “Kimin tehdit unsuru olduğuna özel şirketlerin oluşturduğu algoritmaların karar vermesine izin verdiğinizde, insanların bakış açılarına hatta -yasalara bile karşı çıkarak- mensubu olduğu ırka ya da dine dayanılarak fişlenmelerine de imkân sağlamış oluyorsunuz” diyerek duyduğu şüpheyi ifade ediyor[3].
In-Q-Tel çalıştığı şirketleri sitesinden duyuruyor. Ancak The Intercept’ten Lee Fang’a göre In-Q-Tel pörtföyünde olup kamuoyuna duyurulmamış şirketler var. Bu şirketler şunlar:
Şirket |
Çalışma Alanı |
Aquifi |
3D görüntüleme yazılım |
Beartooth |
Mobil ağ |
CliQr |
Bulut yönetimi |
CloudPassage |
Altyapı güvenliği |
Databricks |
Büyük veri analizi |
Dataminr |
Durumsal farkındalık |
Docker |
Açık platform |
Echodyne |
Yeni jenerasyon elektronik taramalı radar sistemleri |
Epiq Solutions |
Yazılım tanımlı radyo platformları ve aplikasyonları |
Geofeedia |
Yer bazlı sosyal medya izleme platformu |
goTenna |
Akıllı telefonlar için alternatif şebeke |
Headspin |
Network odaklı mobil uygulama performansını artırma |
Interset |
Büyük veri analizi |
Keyssa |
Temassız data transferi |
Kymeta |
Genişbant uydu iletişimi |
Lookout |
Bulut bazlı mobil sibergüvenlik |
Mapbox |
Bilgi zengini görsel haritalar |
Mesosphere |
Fiziksel veya bulut bazlı data servisleri |
Nervana |
Yeni nesil makine öğrenme platformu |
Orbital Insight |
Uydu görüntüleme |
Orion Labs |
Giyilebilen cihazlar |
Parallel Wireless |
LTE radyo erişim düğümleri |
PATHAR |
Sosyal medya analizi |
Pneubotics |
Mobil malzeme taşıma |
PsiKick |
Ultra düşük güç wireless sensör |
PubNub |
Gerçek zamanlı uygulamalar |
Rocket Lab |
küçük uydular için fırlatma sağlayıcı |
Skincential Sciences |
Biyolojik örnek koleksiyonları için malzemeler |
Soft Robotics |
Robotik |
Sonatype |
Yazılım arzı otomasyonu ve güvenliği |
Spaceflight Industries |
Küçük uydu fırlatma ve network |
Threatstream |
Tehdit istihbaratı |
Timbr.io |
Erişilebilir kod odaklı analiz platformu |
Transient Electronics |
Yarıiletken teknolojisi |
TransVoyant |
Canlı öngörü istihbarat platformu |
TRX Systems |
3D kapalı konum ve haritalama çözümleri |
Voltaiq |
Gelişmiş pil analizi için SaaS platformu |
Zoomdata |
Büyük veri arama, görselleştirme ve analiz platformu |
[1] https://techcrunch.com/2015/01/11/leaked-palantir-doc-reveals-uses-specific-functions-and-key-clients/ Erişim tarihi: 21.06.2016
[2] https://theintercept.com/2016/04/14/in-undisclosed-cia-investments-social-media-mining-looms-large/ Erişim tarihi: 21.06.2016
[3] https://www.dunyahalleri.com/ciain-fisleme-yatirimlari/ Erişim tarihi 21.06.2016.